Pháp luật hiện hành quy định như thế nào đối với chuẩn kế toán số 02 hàng tồn kho? – Kim Anh (Ninh Bình).
Bạn đang xem: Chuẩn mực 02
>> Nâng cấp ứng dụng HTKK phiên bản 5.0.3 đáp ứng Thông tư 80/2021/TT-BTC
>> Quy định xử phạt hành chính về thuế đối với người nộp thuế 2023 (Phần 5)
Căn cứ theo hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam chuẩn mực số 02 hàng tồn kho (ban hành và công bố theo Quyết định 149/2001/QĐ-BTC), chuẩn mực kế toán số 02 hàng tồn kho được quy định như sau:
1. Khái niệm hàng tồn kho
Hàng tồn kho là những tài sản:
- Được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường.
- Đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang.
- Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ.
Hàng tồn kho bao gồm:
- Hàng hóa mua về để bán: Hàng hóa tồn kho, hàng mua đang đi trên đường, hàng gửi đi bán, hàng hóa gửi đi gia công chế biến.
- Thành phẩm tồn kho và thành phẩm gửi đi bán.
- Sản phẩm dở dang: Sản phẩm chưa hoàn thành và sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục nhập kho thành phẩm.
- Nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho, gửi đi gia công chế biến và đã mua đang đi trên đường.
- Chi phí dịch vụ dở dang.
Xác định giá trị hàng tồn kho:
Hàng tồn kho được tính theo giá gốc. Trường hợp giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được.
Trong đó
- Giá gốc: Xem chi tiết tại Mục 3 của bài viết.
- Giá trị thuần có thể thực hiện được: Xem chi tiết tại Mục 4 phần 3 của bài viết.
Toàn văn File Word Thông tư hướng dẫn chế độ kế toán năm 2023 |
Hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán số 02 - Hàng tồn kho theo Quyết định 149/2001/QĐ-BTC
(Ảnh minh họa - Nguồn từ Internet)
2. Giá gốc hàng tồn kho
Giá gốc hàng tồn kho bao gồm: Chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại.
2.1. Chi phí mua
Chi phí mua của hàng tồn kho bao gồm giá mua, các loại thuế không được hoàn lại, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản trong quá trình mua hàng và các chi phí khác có liên quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho. Các khoản chiết khấu thương mại và giảm giá hàng mua do hàng mua không đúng quy cách, phẩm chất được trừ (-) khỏi chi phí mua.
2.2. Chi phí chế biến
- Chi phí chế biến hàng tồn kho bao gồm những chi phí có liên quan trực tiếp đến sản phẩm sản xuất, như chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung cố định và chi phí sản xuất chung biến đổi phát sinh trong quá trình chuyển hóa nguyên liệu, vật liệu thành thành phẩm.
Chi phí sản xuất chung cố định là những chi phí sản xuất gián tiếp, thường không thay đổi theo số lượng sản phẩm sản xuất, như chi phí khấu hao, chi phí bảo dưỡng máy móc thiết bị, nhà xưởng,... và chi phí quản lý hành chính ở các phân xưởng sản xuất.
Chi phí sản xuất chung biến đổi là những chi phí sản xuất gián tiếp, thường thay đổi trực tiếp hoặc gần như trực tiếp theo số lượng sản phẩm sản xuất, như chi phí nguyên liệu, vật liệu gián tiếp, chi phí nhân công gián tiếp.
- Chi phí sản xuất chung cố định phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm được dựa trên công suất bình thường của máy móc sản xuất. Công suất bình thường là số lượng sản phẩm đạt được ở mức trung bình trong các điều kiện sản xuất bình thường.
Xem thêm: Hệ thống chính quyền điện tử tỉnh thái nguyên, chính quyền
+ Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra cao hơn công suất bình thường thì chi phí sản xuất chung cố định được phân bổ cho mỗi đơn vị sản phẩm theo chi phí thực tế phát sinh.
+ Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường thì chi phí sản xuất chung cố định chỉ được phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường. Khoản chi phí sản xuất chung không phân bổ được ghi nhận là chi phí sản xuất, kinh doanh trong kỳ.
Chi phí sản xuất chung biến đổi được phân bổ hết vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo chi phí thực tế phát sinh.
- Trường hợp một quy trình sản xuất ra nhiều loại sản phẩm trong cùng một khoảng thời gian mà chi phí chế biến của mỗi loại sản phẩm không được phản ánh một cách tách biệt, thì chi phí chế biến được phân bổ cho các loại sản phẩm theo tiêu thức phù hợp và nhất quán giữa các kỳ kế toán.
Trường hợp có sản phẩm phụ, thì giá trị sản phẩm phụ được tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được và giá trị này được trừ (-) khỏi chi phí chế biến đã tập hợp chung cho sản phẩm chính.
Quý khách hàng xem tiếp tục >> Hướng dẫn thực hiện chuẩn mực kế toán số 02 - Hàng tồn kho (phần 2).
Hàng tồn kho được coi là một khoản mục vô cùng quan trọng của mỗi kế toán doanh nghiệp, bởi lẽ nếu có những sai sót hay những dấu hiệu bất thường đều có thể gây ra những hậu quả lớn về thuế hoặc báo cáo tài chính. Do vậy, đừng chủ quan hãy đọc thật kỹ bài viết của Easy
Books về những nội dung quan trọng của hàng tồn kho được quy định trong chuẩn mực kế toán số 2.
Hàng tồn kho trong chuẩn mực kế toán số 2
Hàng tồn kho là những tài sản được doanh nghiệp giữ lại để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường; là những tài sản đang trong quá trình sản xuất kinh doanh dang dở và hàng tồn kho cũng chính là nguyên vật liệu hay công cụ dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ…
Hàng tồn kho bao gồm những mặt hàng được mua về để bán, những thành phẩm tồn kho/gửi đi bán. Đồng thời, hàng tồn kho còn được xác định là những sản phẩm đang còn dở dang, những nguyên vật liệu CCDC tồn gửi đi chế biến và đã mua đang đi trên đường và cả những chi phí dịch vụ dở dang.
Hàng tồn kho trong chuẩn mực kế toán số 02 là gì?Thực hiện xác định giá trị hàng tồn kho tại chuẩn mực kế toán số 2
Việc xác định giá trị hàng tồn kho cũng cần có những căn cứ cụ thể và rõ ràng nhằm giúp cho kế toán có những phương pháp tính giá trị hàng tồn kho 1 cách chính xác, tại chuẩn mực kế toán số 2 hàng tồn kho được xác định giá trị cụ thể như sau:
– Hàng tồn kho sẽ được tính theo giá gốc, nếu giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì sẽ tính theo giá trị thuần mà có thể thực hiện được.
– Gía gốc của hàng tồn kho sẽ bao gồm các chi phí mua/chế biến và những chi phí mà có liên quan trực tiếp khác có phát sinh để có những hàng tồn kho ở trạng thái hiện tại và địa điểm. Dưới đây, hãy cùng làm rõ các khoản chi phí như sau:
+ Chi phí chế biến hàng tồn kho gồm những chi phí sản xuất chung cố định/biến đổi được phát sinh trong quá trình chuyển hóa nguyên/vật liệu để trở thành thành phẩm.
+ Chi phí liên quan trực tiếp khác sẽ được tính vào giá gốc của hàng tồn kho gồm những chi phí khác nằm ngoài chi phí mua/chế biến hàng tồn kho.
+ Chi phí không tính vào giá gốc hàng tồn kho gồm những chi phí nguyên vật liệu, nhân công và những chi phí sản xuất kinh doanh khác được phát sinh trên mức bình thường, những chi phí bảo quản hàng tồn kho (không tính các khoản phí về bảo quản hàng tồn kho), chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp.
Phương pháp tính giá trị của hàng tồn kho theo chuẩn mực kế toán số 2
Sẽ có 03 phương pháp để kế toán tính giá trị hàng tồn kho đó là phương pháp:
– Tính theo giá đích danh: phương pháp này sẽ được áp dụng đối với những doanh nghiệp có ít loại hàng hóa, ổn định hoặc nhận diện được và được tính theo giá đích danh.
– Bình quân gia truyền: theo phương pháp này giá trị của mỗi loại hàng tồn kho sẽ được tính theo giá trị trung bình của mỗi loại hàng tồn kho tương tự đầu kỳ hoặc là giá trị hàng tồn kho được mua hoặc là sản xuất tại thời gian gần cuối kỳ
– Nhập trước – xuất trước: là phương giả định hàng tồn kho được mua trước hoặc sản xuất trước thì sẽ được xuất trước và với phương pháp này giá trị hàng tồn kho sẽ tính theo giá của lô hàng nhập kho tại thời điểm là đầu kỳ/gần đầu kỳ và giá trị của hàng tồn kho sẽ được tính theo giá hàng nhập kho ở cuối kỳ/gần cuối kỳ còn tồn.
– Nhập sau – xuất trước: đây cũng là phương pháp được áp dụng dựa trên giả định là hàng tồn kho khi mua sau hoặc sản xuất sau đó nhưng xuất trước đi và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ chính là hàng tồn kho được mua hoặc thực hiện sản xuất trước đó. Tính giá trị hàng tồn kho theo phương pháp này thì sẽ được tính theo giá của hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ tồn kho.
Trình bày báo cáo tài chính về hàng tồn kho theo chuẩn mực kế toán số 2Về trình bày báo cáo tài chính
Kế toán cần trình bày những yếu tố sau về hàng tồn kho trên báo cáo tài chính:
– Thứ nhất, những chính sách kế toán áp dụng đánh giá hàng tồn kho (gồm cả phương pháp tính)
– Thứ hai, giá gốc đối với mỗi loại hàng tồn kho và tổng hàng tồn kho
– Thứ ba, trình bày về giá trị dự phòng giảm giá của hàng tồn kho
– Thứ tư, trình bày giá trị hoàn nhập dự phòng giảm giá của hàng tồn kho
– Thứ năm, các sự kiện hoặc là trường hợp liên quan đến việc trích dẫn hoàn nhập dự phòng hoặc là lập thêm giảm giá hàng tồn kho.
– Thứ sáu, trình bày giá trị ghi sổ của hàng tồn kho đã dùng để thế chấp hoặc cầm nhằm đảm bảo cho các khoản nợ cần trả.
Đồng thời, kế toán cần phản ánh rõ sự chênh lệch giữa giá trị hàng tồn kho trong bảng cân đối kế toán khi doanh nghiệp tính giá trị hàng tồn kho bằng phương pháp nhập sau – xuất trước và kế toán đừng quên cần trình bày chi phí về hàng tồn kho trên báo cáo của kết quả kinh doanh và sản xuất được phân loại chi phí theo chức năng.