Chủ tịch Hồ Chí Minh Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Đoàn TNCS HCM Tỉnh BD Hội LHTN VN Tỉnh BD Hội Sinh Viên Tỉnh BD Đội TNTP Tỉnh BD Khối CQ Tỉnh Đoàn
Giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho Đoàn Thanh niên tỉnh Bình Dương hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh
TTBD - Chủ tịch Hồ Chí Minh - anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, nhà tư tưởng lỗi lạc của cách mạng Việt Nam. Sinh thời, Người đặc biệt quan tâm đến vấn đề đạo đức cách mạng. Người chú ý đến vấn đề giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên. Điều đó đã được thể hiện rõ trong các tác phẩm, bài nói, bài viết của Người, đặc biệt là trong tác phẩm “Di chúc” cuối cuộc đời Người đã căn dặn đối với thế hệ thanh niên và nhiệm vụ của Đảng là: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”” . Giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn thanh niên tỉnh Bình Dương hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà còn là nhiệm vụ thường xuyên có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, lý tưởng hoài bão của đoàn viên thanh niên.
Bạn đang xem: Giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên
Hồ Chí Minh đã thấy vai trò của đạo đức đối với sự nghiệp cách mạng nước ta ngay từ những ngày đầu hoạt động cách mạng. Người coi đạo đức là cái gốc, cái nền của mỗi người, Người nói: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”<1>. Đạo đức cách mạng vừa là mục tiêu vừa là động lực để mỗi con người không ngừng phấn đấu vươn lên để tự hoàn thiện mình, giúp chúng ta vượt qua mọi hoàn cảnh, có tác dụng chỉ đạo hành vi ứng xử của con người trong mọi tình huống. Hồ Chí Minh khẳng định: “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước... khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần, chất phác, khiêm tốn”<2>. Đạo đức cách mạng quyết định sức mạnh tinh thần to lớn của con người nhờ đó mà đạo đức góp phần to lớn vào việc quyết định sự thành bại của cách mạng nước ta. Chính vì vậy, Hồ Chí Minh luôn coi trọng giáo dục, rèn luyện đạo đức cho con người trong đó có đoàn thanh niên.
Hồ Chí Minh cho rằng thanh niên có vị trí, vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển đất nước. Người ra đi tìm đường cứu nước lúc 21 tuổi và sau đó những năm tháng khảo sát thực tế ở nước ngoài đã giúp Người có được cách nhìn nhận toàn diện về vai trò của thanh niên. Người viết: “Vì thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai - tức là các cháu nhi đồng”<3>. Người cũng khẳng định, thanh niên đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Trong bài “Thư gửi các bạn thanh niên”, Hồ Chí Minh khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”<4>.
Xác định được vai trò của đạo đức cách mạng, vai trò to lớn của thanh niên như trên, theo Hồ Chí Minh để phát huy vai trò và sức mạnh của thanh niên thì phải tiến hành giáo dục đạo đức cách mạng một cách toàn diện. Vì vậy, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Hồ Chí Minh đã hết sức quan tâm đến việc giáo dục, rèn luyện thế hệ thanh niên. Chẳng hạn như Người đã sáng lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên vào tháng 6-1925. Thông qua tổ chức các lớp học, Người đã trực tiếp thuyết giảng, bồi dưỡng cho nhiều thế hệ thanh niên về lòng yêu nước, chủ nghĩa - Lênin, con đường giải phóng dân tộc… Trước lúc đi xa, trong "Di chúc” thiêng Mác liêng, Người căn dặn: "ĐOÀN VIÊN VÀ THANH NIÊN ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”<5>.
Để hoàn thành tốt vai trò người chủ nước nhà, thanh niên phải được giáo dục, đào tạo một cách chu đáo, phải được chuẩn bị đầy đủ các hành trang cần thiết nhất. Hồ Chí Minh đã đưa ra quan điểm về giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn viên thanh niên với những nội dung như sau:
- Giáo dục tinh thần yêu nước: Với thanh niên, Người cho rằng: "Trước hết phải yêu Tổ quốc, yêu nhân dân. Phải có tinh thần dân tộc vững chắc và tinh thần quốc tế đúng đắn”<6>.
- Cần nêu cao hơn nữa tinh thần phấn đấu cách mạng: Thanh niên cần phải có tinh thần phấn đấu. Người cho rằng: "Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên"<7>. Trong bài nói chuyện với đồng bào các dân tộc Người chỉ rõ: “Trong học tập cũng như trong lao động sản xuất, thanh niên Tuyên Quang cần làm đúng khẩu hiệu vẻ vang là: “Đâu cần thanh niên có, việc khó thanh niên làm””<8>.
“Thanh niên phải luôn luôn rèn luyện đạo đức cách mạng. Đạo đức cách mạng có thể tóm tắt trong mấy điểm:
- Trung thành: Trọn đời trung thành với sự nghiệp cách mạng, với Tổ quốc, với Đảng, với giai cấp.
- Dũng cảm: Không sợ khổ, không sợ khó, thực hiện: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm”, “gian khổ thì đi trước, hưởng thụ sau mọi người”.
- Khiêm tốn: Không nên tự cho mình là tài giỏi, không khoe công, không tự phụ”<9>.
- Ngoài ra cần phải giáo dục thanh niên: “có tinh thần và gan dạ sáng tạo, cần phải có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi khó khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng. Cần phải trung thành, thật thà, chính trực”<10>. Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, người thanh niên cũng phải sống xứng đáng với truyền thống vẻ vang của dân tộc.
Vậy ai làm nhiệm vụ giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thế hệ trẻ? Hồ Chí Minh rất chú trọng tới vai trò của nhà trường, của ngành giáo dục - đào tạo, của toàn xã hội. Để phát huy vai trò của tuổi trẻ, Hồ Chí Minh còn giao trọng trách cho Trung ương Đoàn. Người căn dặn: “Trung ương Đoàn cần phải tăng cường hơn nữa việc giáo dục tinh thần yêu nước, giác ngộ giai cấp và đạo đức cách mạng cho đoàn viên và thanh niên”<11>. Trong bối cảnh ngày nay, lời nhắn nhủ đó của Người lại càng có ý nghĩa hơn bao giờ hết.
2. Thực trạng việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên tỉnh Bình Dương theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Bình Dương hiện nay có hơn 1 triệu thanh niên, chiếm hơn 50% dân số của tỉnh, trong đó có hơn 89.000 đoàn viên, trên 146.000 hội viên Hội LHTN, trên 19.000 hội viên Hội Sinh viên<12>. Vẫn tiếp tục có sự gia tăng về số lượng trong thời gian tới, trong đó tỉ lệ thanh niên nhập cư sẽ cao hơn thanh niên địa phương, đây là lực lượng góp phần quan trọng vào sự phát triển của Tỉnh.
- Kết quả công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn thanh niên
Thấm nhần lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh đến nay, phần lớn đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu con đường mà Đảng, Hồ Chí Minh và nhân ta đã lựa chọn. Nêu cao trách nhiệm, tích cực rèn luyện trong học tập, chuyên môn, nghiệp vụ, trau dồi phẩm chất đạo đức, thực hành dân chủ, tôn trọng pháp luật, thực hiện nghị quyết,... Đó chính là những minh chứng thực tế cho thấy một nền đạo đức tốt đẹp trong đoàn thanh niên vẫn luôn tỏa sáng. Điều đó được khẳng định rất rõ trong văn kiện Đại hội đại biểu đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI: “Công tác giáo dục tư tưởng, nâng cao ý thức chính trị cho đoàn viên…. thường xuyên quan tâm thực hiện, góp phần giữ vững an ninh trật tự, nhất là trong những thời điểm phức tạp”<13>. Đó là một trong những yếu tố quyết định sự thành công của tỉnh nhà hiện nay.
Như vậy, thông qua việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho thanh niên có nhiều đổi mới, sáng tạo trong hình thức triển khai và bước đầu đem lại hiệu quả thông qua các hoạt động giáo dục, rèn luyện với quy mô lớn đã góp phần nâng cao nhận thức, tình cảm, lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống, văn hóa cho đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương.
- Hạn chế trong việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn thanh niên
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương vẫn còn một số hạn chế: sự thiếu tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của một số cá nhân; vai trò tiền phong gương mẫu của người đoàn viên thanh niên chưa thể hiện rõ; số ít đoàn viên chưa tích cực tham gia vào các phong trào đoàn; việc nắm bắt tâm tư nguyện vọng của đoàn viên thanh niên còn chậm; nội dung và phương pháp giáo dục đạo đức đoàn thanh niên thời gian qua chưa phong phú, đa dạng, chưa chú trọng đến nội dung, đi sâu vào những vấn đề đặt ra cần tập trung giáo dục cho đoàn thanh niên, như: tình yêu thương với quê hương, đất nước; tinh thần và gan dạ sáng tạo, có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi khó khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng như lời Hồ Chí Minh căn dặn. Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Tỉnh Bình Dương lần thứ X cho rằng: “có lúc, có nơi vẫn chưa chú trọng chiều sâu, còn dàn trải, chưa thu hút được đông đảo ĐVTN tham gia một cách bền vững. Công tác nắm bắt tư tưởng, tình hình thanh niên có lúc chưa kịp thời”<17>. Văn kiện Đại hội đại biểu đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI khẳng định: “Công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên ở một số nơi chưa được quan tâm thường xuyên”; còn một số cán bộ, đảng viên suy thoái về đạo đức, lối sống”<18>. Đồng thời do mặt trái của kinh tế thị trường, những âm mưu thủ đoạn của các thế lực thù địch đang tác động mạnh mẽ đến đối tượng thanh niên, khiến cho không ít người chạy theo lối sống thực dụng, sa ngã, hư hỏng, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, có thái độ thờ ơ, bàng quan trước các sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước nói chung, tỉnh Bình Dương nói riêng.
3. Một số giải pháp giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn thanh niên tỉnh Bình Dương hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Từ thực trạng trên đây, cần đặc biệt chú trọng giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong các đối tượng, tập trung cho thanh niên công nhân, HSSV, thanh niên dân tộc, tôn giáo, thanh niên hoàn lương. Cần tập trung thực hiện các giải pháp sau đây:
- Luôn luôn giáo dục, rèn luyện lập trường, quan điểm, lý tưởng cách mạng, nâng cao bản lĩnh chính trị
Cần nâng cao việc giáo dục rèn luyện bồi dưỡng lập trường, quan điểm, của lý tưởng cách mạng là một trong những định hướng cơ bản và quan trọng hiện nay cho thanh niên tỉnh Bình Dương. Có giác ngộ lý tưởng cách mạng thì mới đảm đương được sứ mệnh lá cờ bách chiến, bách thắng của Đảng và nhân dân giao phó. Bên cạnh đó còn phải không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị của thanh niên giúp họ đứng vững trước những khó khăn, thử thách. Trong cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng hiện nay theo nghị quyết trung ương 4 khóa XII chúng ta càng quan tâm tới vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng cho đoàn thanh niên tỉnh nhà trong giai đoạn hiện nay.
- Giáo dục tinh thần yêu nước, trung thành, dũng cảm, khiêm tốn, gan dạ, sáng tạo theo lời dạy của Hồ Chí Minh
Giáo dục tinh thần yêu nước, trung thành, dũng cảm, khiêm tốn, gan dạ, sáng tạo theo lời dạy của Hồ Chí Minh cho đoàn thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là việc làm đặc biệt quan trọng cho đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương trong giai đoạn hiện nay.
Thực hiện chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh “Trung với nước, hiếu với dân” mỗi đoàn viên, thanh niên phải trung thành vô hạn với mục tiêu lý tưởng của Đảng, của dân tộc. Suốt đời hy sinh phấn đấu vì nước, vì dân tộc. Trung thành vô hạn với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, nền văn hoá, bảo vệ Đảng, chế độ và sự nghiệp đổi mới, bảo vệ lợi ích của đất nước, dân tộc.
Giáo dục tinh thần yêu nước cho đoàn thanh niên. Trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam thì chủ nghĩa yêu nước là dòng chủ lưu chảy xuyên suốt trường kỳ lịch sử, được hun đúc trong suốt chiều dài dựng nước và giữ nước của dân tộc. Tinh thần yêu nước là truyền thống lâu đời của dân tộc Việt Nam với nội dung phong phú và sâu sắc như: yêu nước gắn liền với yêu quê hương, yêu con người Việt Nam, yêu truyền thống dân tộc, là lòng trung thành với Tổ quốc, ý chí bảo vệ những lợi ích của Tổ quốc. Đo đó, cần phải giáo dục đoàn thanh niên về tinh thần yêu nước thông qua các trường học trong đó có môn giáo dục công dân, đạo đức,… thông qua công tác giáo dục truyền thống như: diễn đàn “Viết tiếp nhật ký thế hệ Hồ Chí Minh”, các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn”,“Tri ân Mẹ Việt Nam anh hùng”, MV “Theo bước chân những người Anh hùng”...
Phải dũng cảm: sống mạnh mẽ, không sợ khó khăn trong học tập, trong công việc, dám hi sinh vì mục đích lý tưởng chung của tập thể. Chẳng hạn như thực hiện các hoạt động tình nguyện tại các vùng sâu, vùng xa; tình trong các đợt cao điểm… Phải khiêm tốn trong mọi hoàn cảnh, không được tự mãn, kiêu căng…
Tích cực lao động, học tập, công tác với tinh thần lao động sáng tạo: Không ngừng sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học, lao động, công tác, sản xuất và trong sinh hoạt hàng ngày, tiếp tục triển khai hiệu quả phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” trong thanh thiếu nhi tỉnh nhà; có tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc, có lương tâm nghề nghiệp trong sáng; ham học hỏi những người đi trước, đồng nghiệp; Bên cạnh đó, tiếp tục cổ vũ, động viên đoàn viên thanh niên có những sáng kiến, đề xuất để giải quyết các vấn đề quản lý xã hội, bảo vệ môi trường, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, xây dựng thành phố thông minh... đúng như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh cần phải giáo dục thanh niên “có tinh thần và gan dạ sáng tạo”.
Phải kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng. Mỗi đoàn viên thanh niên phải loại bỏ thói chạy theo danh vọng, địa vị, giành giật lợi ích cho mình, lạm dụng quyền hạn, chức vụ để chiếm đoạt của công, thu vén cho gia đình, cá nhân. Phải kiên quyết chống bệnh lười biếng, lối sống hưởng thụ, vị kỷ.
- Nói phải đi đôi với làm, gương mẫu về đạo đức, lối sống
Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng cho các thế hệ trẻ noi theo về lời nói và việc làm, gương mẫu trong mọi công việc.
Đoàn thanh niên cần chú trọng tới việc nói phải đi đôi với làm, nói thì phải làm, tránh trường hợp nói mà không làm hoặc nói nhiều làm ít; nêu gương về đạo đức, lối sống đặc biệt là việc nêu gương, tự giác làm trước của cán bộ Đoàn chủ chốt các cấp. Đó là những tấm gương cán bộ đoàn mẫu mực, luôn dám nghĩ, dám làm, cấp trên phải làm gương cho cấp dưới… các gương cán bộ Đoàn, Hội, Đội, đoàn viên tiêu biểu, thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác, Sinh viên 5 tốt, thanh niên hoàn lương, gương thiếu nhi vượt khó học giỏi,... Việc nêu gương về đạo đức không chỉ là vận động, mà phải trở thành những quy định, sự ràng buộc trách nhiệm để mỗi người tự giác và cần phải thực hiện như lới khẳng định của Hồ Chí Minh: “một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”<19>.
- Tăng cường tuyên truyền giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng trong đoàn viên thanh niên
Thực hiện hiệu quả công tác tuyên truyền, phản biện, đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc, kích động, sai lệch, đặc biệt là các thông tin trên mạng xã hội. Kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên thanh niên để kịp thời tham mưu, đề xuất, phối hợp giải quyết những khó khăn, vướng mắc của đoàn viên thanh niên để họ yên tâm học tập, rèn luyện và công tác.
- Phát huy tinh thần tự học tập, tự giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống của thanh niên
Quan trọng vẫn là tinh thần tự tự giáo dục, rèn luyện của bản thân mỗi đoàn viên thanh niên. Phát huy tinh thần của thanh niên trong tự học tập, tu dưỡng đạo đức, lối sống là biện pháp quan trọng giúp họ nhanh chóng tiến bộ, trưởng thành. Đó còn là điều kiện quyết định kết quả rèn luyện của mỗi cá nhân. Do đó, phải hình thành cho thanh niên tinh thần tự giác, tự tích cực học tập, tu dưỡng với nhu cầu, động cơ phấn đấu, rèn luyện đúng đắn, có ý thức làm chủ, ham học hỏi, cầu tiến bộ, vươn lên tự khẳng định mình. Bản thân mỗi đoàn viên thanh niên tự giác rèn luyện, biết tự kiềm chế, biết vượt qua những cám dỗ và tiêu cực xã hội, những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, thực dụng, lợi mình hại người. Để trở thành những đoàn viên thanh niên chân chính, đòi hỏi thanh niên phải coi việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức là nền tảng, là gốc; phẩm chất đạo đức, năng lực của mỗi con người, đúng như lời dạy của Hồ Chí Minh:“Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố”<21>.
KẾT LUẬN
Trong bối cảnh hội nhập và mở cửa hiện nay, đất nước đang đứng trước những thời cơ và thử thách lớn chúng ta không thể quên lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thanh niên ta có vinh dự to thì cũng có trách nhiệm lớn. Để làm tròn trách nhiệm, thanh niên ta phải nâng cao tinh thần làm chủ tập thể, trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân, chớ phô trương hình thức, chớ kiêu ngạo tự mãn. Phải thấm nhuần đạo đức cách mạng tức là học tập, lao động, sinh hoạt theo đúng đạo đức của thanh niên xã hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa”<22>.
Giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương trong những năm qua đã có những thành tựu to lớn trong công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng. Bên cạnh đó việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng có nơi vẫn chưa chú trọng chiều sâu, còn dàn trải, nắm bắt tư tưởng, tình hình thanh niên có lúc chưa kịp thời. Một số thanh niên hiện nay chạy theo lối sống thực dụng, sa ngã, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc, có thái độ thờ ơ,…Vì vậy, việc giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng cho đoàn viên thanh niên tỉnh Bình Dương không chỉ là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà còn là nhiệm vụ thường xuyên có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, bản lĩnh chính trị, đạo đức cách mạng, lý tưởng hoài bão của đoàn viên thanh niên tỉnh, trên cơ sở đó phát huy vai trò, trách nhiệm của đoàn viên thanh niên, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Dương nói riêng trong giai đoạn hiện nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu đảng bộ tỉnh Bình Dương lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025.
2. Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Ban chấp hành Đoàn tỉnh Bình Dương, Văn kiện Đại hội đại biểu Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh Tỉnh Bình Dương lần thứ X, Nhiệm kỳ 2017-2022.
Xem thêm: Ngày xưa ai quyền quý cao sang, lời bài hát giọt lệ đài trang
Tiêu điểm Học sinh Quảng Nam giành giải Đặc biệt cuộc thi tem bưu chính về Chiến dịch Điện Biên Phủ Bí thư thứ nhất TƯ Đoàn Bùi Quang Huy thăm đoàn viên, thanh niên tập luyện chuẩn bị lễ diễu binh kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ Khởi hành Hành trình"Tuổi trẻ vì biển, đảo quê hương" Tổng kết, trao giải cuộc thi tìm hiểu 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ Trung ương Đoàn công bố quyết định về công tác cán bộTư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cho thanh niên
Công tác giáo dục Web.ĐTN: Thanh niên là tương lai của đất nước, là lực lượng tiên phong, chủ lực trong việc thực hiện những nhiệm vụ trọng yếu của bất cứ một quốc gia, dân tộc nào. Nói về vai trò của thanh niên, từ ngàn xưa ông cha ta đã ví tuổi trẻ là mùa xuân của nhân loại, và một năm khởi đầu từ mùa xuân, cuộc đời bắt đầu từ tuổi trẻ...Ảnh: Nguồn internet
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt chú trọng đến vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng. Để chuẩn bị cho việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, tháng 5/1925, Người đã thành lập tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (ở Quảng Châu - Trung Quốc). Tại đây, Hồ Chí Minh đã mở những lớp huấn luyện, đào tạo cán bộ cách mạng đầu tiên mà tất cả học viên đều là là thanh niên trí thức; ra tờ báo cách mạng đầu tiên lấy tên là báo Thanh niên...vv. Theo quan điểm của Người: Muốn thức tỉnh dân tộc, trước hết phải thức tỉnh thanh niên. Đó là luận điểm quan trọng được Hồ Chí Minh thể hiện trong thư “Gửi thanh niên An Nam” viết năm 1925, rằng: “Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám Thanh niên già cỗi của Người không sớm hồi sinh” . Bởi vì như Người nhận xét: “Tính trung bình, thanh niên chiếm độ 1 phần 3 tổng số nhân dân - tức là một lực lượng to lớn” ; và “thanh niên là bộ phận quan trọng của dân tộc”. Để hiện thực hoá tiềm năng đó thì trước hết cần phải đoàn kết, tập hợp thanh niên trong một tổ chức cách mạng. Người cho rằng: “Thanh niên ta rất hăng hái. Ta biết họp lòng hăng hái đó lại và dìu dắt đúng đắn thì thanh niên sẽ thành một lực lượng rất mạnh mẽ” .
Không chỉ nhìn nhận thanh niên là một lực lượng to lớn và mạnh mẽ, Hồ Chí Minh còn khẳng định: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” . Bởi vậy, Hồ Chí Minh luôn luôn nhắc nhở các cấp bộ đảng, chính quyền, các đoàn thể, phải chú ý chăm lo giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ. Trong bản Di chúc, trước lúc đi xa, Người đã dặn dò: “ĐOÀN VIÊN VÀ THANH NIÊN ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng”, vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết” .
Theo Hồ Chí Minh, để thanh niên xứng đáng là những người chủ tương lai của đất nước, là những cán bộ kế cận của Đảng, phải giáo dục, bồi dưỡng cho thanh niên có phẩm chất đạo đức và năng lực: Có tài, có đức, “vừa hồng, vừa chuyên”. Vì vậy, Người yêu cầu thanh niên phải tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu học tập, để nắm lấy tri thức, bồi dưỡng ý chí, nghị lực và tinh thần cách mạng, phục vụ Tổ quốc. Người nói: “Nói chung thanh niên phải chuẩn bị làm người chủ nước nhà. Muốn thế phải ra sức học tập chính trị, kỹ thuật, văn hóa, trước hết phải rèn luyện và thấm nhuần tư tưởng xã hội chủ nghĩa, gột rửa cá nhân chủ nghĩa” . Phải luôn đề phòng rơi vào “chủ nghĩa cá nhân”, bởi vì như Hồ Chí Minh phân tích: Chủ nghĩa cá nhân là đồng minh của đế quốc, là một thứ vi trùng rất độc. Chủ nghĩa cá nhân đề ra hàng trăm thứ bệnh nguy hiểm, như: quan liêu, mệnh lệnh, bè phái, chủ quan, tham ô, lãng phí, tham danh, trục lợi, thích địa vị, quyền hành, coi thường tập thể, tự cao tự đại, độc đoán chuyên quyền. Đó “là một thứ rất gian giảo, xảo quyệt; nó khéo dỗ dành người ta đi xuống dốc”.
Cùng với việc yêu cầu thanh niên tự rèn luyện tu dưỡng, học tập, phấn đấu, Hồ Chí Minh căn dặn Đảng ta phải có trách nhiệm chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo thanh niên. Nội dung giáo dục, bồi dưỡng cho thanh niên, trước hết là giáo dục đạo đức cách mạng. Bởi vì, theo Hồ Chí Minh: “Làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ. Sức có mạnh mới gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang” .
Theo quan điểm của Người, để trở thành những cán bộ cách mạng chân chính, thanh niên phải coi việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức là nền tảng, là gốc, bỏi vì: “Có đạo đức cách mạng thì khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại, cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước…”; “khi gặp thuận lợi và thành công cũng vẫn giữ vững tinh thần gian khổ, chất phác, khiêm tốn”; “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ” ; “Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình. Vì vậy mà quang minh chính đại, không bao giờ hủ hoá. Chỉ có một thứ ham là ham học, ham làm, ham tiến bộ” . Phẩm chất đạo đức, năng lực của mỗi con người “không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố” . Đối với thanh niên - những người đang trong quá trình tích lũy tri thức và hình thành nhân cách, thì việc giáo dục phẩm chất đạo đức, việc tự tu dưỡng, rèn luyện của mỗi người “phải thường xuyên như đánh răng, rửa mặt hàng ngày”.
Xuất phát từ quan điểm, thanh niên là thế hệ kế cận, là đội dự bị của Đảng, để thanh niên trở thành những cán bộ có đức, có tài, Hồ Chí Minh yêu cầu các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, gia đình và xã hội phải quan tâm giáo dục thanh niên về đạo đức. Đồng thời, đối với mỗi thanh niên, phải rèn luyện tư chất thông qua việc xử lý 3 mối quan hệ: đối với mình, đối với người và đối với công việc.
Đối với mình, mỗi thanh niên xây dựng cho mình tinh thần yêu nước, tư tưởng trung với nước, hiếu với dân, thương dân, hết lòng phục vụ để được dân tin yêu, quý mến, để trở thành những người có phẩm chất cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Trong quan hệ với người, cụ thể là quan hệ với cấp trên và cấp dưới: “Chớ nịnh hót người trên, chớ xem khinh người dưới. Thái độ phải chân thành, khiêm tốn, phải thật thà, đoàn kết. Phải học người và giúp người tiến tới” . Đặc biệt, trong quan hệ với nhân dân phải hết sức chú ý. Hồ Chí Minh nói: “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh” . Hồ Chí Minh căn dặn, khi trở thành cán bộ, phải luôn nhớ rằng, mình người lãnh đạo là công bộc của nhân dân chứ không phải là “quan cách mạng”, không phải để “đè đầu cưỡi cổ nhân dân”.
Đối với việc: Để việc công lên trên, lên trước việc tư, việc nhà. Đã phụ trách việc gì thì quyết làm cho được, cho đến nơi, đến chốn, không sợ khó khăn, nguy hiểm, việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh. Mỗi ngày cố làm một việc có lợi cho nước, cho dân. Với việc: “khi làm bất cứ việc gì cũng đừng nghĩ đến mình trước, khi hưởng thụ thì mình nên đi sau”, “phải lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”.
Trong việc rèn luyện tu dưỡng đạo đức cách mạng của thanh niên, Hồ Chí Minh chỉ dạy cụ thể, đó là lý tưởng sống vì Tổ quốc, vì nhân dân; kiên quyết vượt qua mọi khó khăn thử thách, luôn xung phong, gương mẫu trong mọi công việc, hoàn thành mọi nhiệm vụ: “thực hiện khẩu hiệu đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên” ; và: “Đâu Đảng cần thì thanh niên có, việc gì khó thì thanh niên làm” . Hồ Chí Minh căn dặn, mỗi người thanh niên phải luôn suy nghĩ về nhiệm vụ của mình trước Tổ quốc, trước nhân dân: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?” .
Giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, để thanh niên có phẩm chất vừa “hồng”, vừa “chuyên”, trước hết là trách nhiệm của Đảng, của tổ chức Đoàn Thanh niên và các thế hệ đi trước, phải thường xuyên quan tâm tới thanh niên. Giáo dục đạo đức cho thanh niên, với tư cách là người lãnh đạo, Đảng phải sâu sát phong trào thanh niên, kịp thời biểu dương những việc làm tốt, những hành động anh hùng, dũng cảm sáng suốt của họ; luôn nhấn mạnh vai trò xung kích đi đầu của thanh niên trong hành động cách mạng.
Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản - Đoàn là người trực tiếp giúp Đảng giáo dục chủ nghĩa cộng sản cho thanh niên, vận động thanh niên đi theo lý tưởng của Đảng; Đoàn còn lôi cuốn, tập hợp đông đảo thanh niên xung phong thực hiện và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng giao phó. Được tổ chức Đoàn dìu dắt, giúp đỡ, thanh niên không ngừng rèn luyện, phấn đấu vươn lên xứng đáng là lực lượng kế thừa sự nghiệp cách mạng của Đảng. Thông qua hoạt động, tổ chức Đoàn phát hiện và giới thiệu những đoàn viên ưu tú cho Đảng. Như vậy, Đoàn Thanh niên là nguồn bổ sung lực lượng cho đội ngũ của Đảng những người trẻ, khỏe. Điều đó làm cho Đảng càng đông và càng mạnh.
Tuy nhiên, cần xác định rõ mối quan hệ giữa Đảng với tổ chức Đoàn, Hồ Chí Minh căn dặn: “Đường chính trị, thì thanh niên theo đảng chỉ huy, nhưng việc làm thì thanh niên độc lập” . Nghĩa là, Đoàn Thanh niên do Đảng Cộng sản lãnh đạo, Đoàn Thanh niên phải lấy mục tiêu, lý tưởng của Đảng làm tôn chỉ hoạt động của tổ chức mình, nhưng Đoàn Thanh niên phải hoàn toàn chủ động trong việc đề ra kế hoạch, chương trình hành động và triển khai thực hiện một cách hiệu quả. Với vai trò của mình trong việc giáo dục đạo đức cho thanh niên, Hồ Chí Minh căn dặn: “Trung ương Đoàn cần phải tăng cường hơn nữa việc giáo dục tinh thần yêu nước, giác ngộ giai cấp và đạo đức cách mạng cho đoàn viên và thanh niên” .
Có thể nói, vị trí, vai trò của thanh niên đã sớm được khẳng định trong lịch sử đấu tranh cách mạng của đất nước, nhưng điều đó không phải là bất biến. Cho nên phải tiếp tục giáo dục đạo đức cho thanh niên, để thế hệ trẻ tiếp nối lý tưởng và con đường mà lớp cha anh đã lựa chọn. Giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên là công việc khó khăn, phức tạp, lâu dài và hệ trọng. Mỗi cán bộ, đảng viên và các thế hệ đi trước, không chỉ truyền đạt kinh nghiệm, kiến thức lý luận, mà phải thực sự là những tấm gương trong mọi lĩnh vực công tác và trong cuộc sống, để thanh niên học tập noi theo, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “... một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền” .Trong tình hình hiện nay, do tác động của toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế và mặt trái của kinh tế thị trường, còn một bộ phận thanh niên đang mải mê theo đuổi những giá trị vật chất thấp kém, tầm thường mà quên đi trách nhiệm, nghĩa vụ lớn lao của mình đối với Tổ quốc, với non sông đất nước. Thói quen đua đòi, hưởng lạc, chạy theo những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội và cả “những tấm gương xấu”; họ đang bị sa vào những thú vui trụy lạc; cuộc sống thiếu lý tưởng, không có niềm tin, không có sự định hướng một cách đúng đắn. Vì vậy, tăng cường công tác giáo dục đạo đức cho thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết và quan trọng.
Giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, để họ kế thừa lý tưởng của các thế hệ cha anh, biến lý tưởng cách mạng thành ý chí cách mạng, thành động lực tinh thần mạnh mẽ, đánh bại âm mưu tuyên truyền kích động của thế lực thù địch; tích cực học tập, lao động sáng tạo, chiến thắng nghèo nàn, lạc hậu, hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đưa Việt Nam trở thành quốc gia công nghiệp phát triển trên thế giới.
Trong suốt tiến trình cách mạng Việt Nam, nhiều thế hệ thanh niên đã hy sinh xương máu và có những đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần xứng đáng vào thắng lợi của dân tộc. Đánh giá cao về sự cống hiến to lớn của thanh niên, đồng thời khẳng định phải tăng cường nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho thanh niên, trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, Đảng ta nêu rõ: Đối với thế hệ trẻ, thường xuyên giáo dục chính trị, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao động, giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đối với những thanh niên, sinh viên, những người còn đang học tập, nghiên cứu trong các nhà trường, Đảng chỉ đạo: “Coi trọng bồi dưỡng cho học sinh, sinh viên khát vọng mãnh liệt xây dựng đất nước giàu mạnh, gắn liền lập nghiệp bản thân với tương lai của cộng đồng, của dân tộc, trau dồi cho học sinh, sinh viên bản lĩnh, phẩm chất và lối sống của thế hệ trẻ Việt Nam hiện đại” . Điều đó thể hiện ở sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đến những nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của tuổi trẻ. Đồng thời, xây dựng chủ trương, chính sách, kế hoạch cụ thể cho đoàn viên, thanh niên, tạo môi trường học tập, rèn luyện, lao động, học tập, công tác thuận lợi cho thanh niên, để họ phát huy được năng lực, khả năng sáng tạo và sức trẻ của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Nhìn lại thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, thanh niên đã phát huy vai trò nòng cốt trên mọi lĩnh vực kinh tế -văn hóa - xã hội, góp phần quan trọng trong sự nghiệp đổi mới phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều phong trào cách mạng của tuổi trẻ, tiêu biểu như phong trào “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Và gần đây nhất, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI (nhiệm kỳ 2017 - 2022) đã phát động 3 phong trào lớn là: “Phong trào thanh niên tình nguyện”, “Phong trào tuổi trẻ sáng tạo” và “Phong trào Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” cùng 3 chương trình đồng hành, hỗ trợ thanh thiếu nhi: Chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi trong học tập, nghiên cứu khoa học, làm chủ công nghệ; Chương trình đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp và Chương trình đồng hành với thanh thiếu nhi phát triển kỹ năng xã hội, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần đã thực sự đi vào cuộc sống, được các tầng lớp thanh niên tích cực hưởng ứng với tinh thần “khởi nghiệp” lấy lực lượng thanh niên, doanh nhân trẻ làm nòng cốt...vv, đã diễn ra hết sức sôi nổi, bước đầu đã gặt hái những kết quả đáng khích lệ. Kết quả là, góp phần tạo nên một lớp thanh niên mới, trong đó có bộ phận thanh niên tiên tiến đi đầu trên nhiều lĩnh vực, có thái độ, nhận thức tốt và ý thức chính trị cao, có ý chí vượt qua khó khăn, vươn lên lập thân, lập nghiệp, phát huy mạnh mẽ truyền thống xung kích của lớp lớp thanh niên đi trước. Qua đó vị trí, vai trò của đoàn viên, thanh niên ngày càng được khẳng định, góp phần xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàu mạnh, dân chủ, công bằng,văn minh.
Thời gian đã 50 năm, kể từ ngày Bác Hồ đi xa, nhưng tư tưởng Hồ Chí Minh và những chỉ dạy của Người về giáo dục đạo đức cho thanh niên trong Di chúc, mãi mãi soi, sáng dẫn dắt các thế hệ thanh niên Việt Nam hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần vào thắng lợi trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển đất nước. Thanh niên Việt Nam học tập và thấm nhuần sâu sắc những chỉ dạy của Người, để xây dựng lý tưởng cách mạng và niềm tin, tạo nên sức mạnh, để sống, lao động, chiến đấu theo gương Bác Hồ vĩ đại.